„Gdybyś poznał siebie chociaż na jedną chwilę, gdybyś mógł dostrzec swoje najpiękniejsze oblicze – być może nie drzemałbyś tak głęboko w tym glinianym domu. Dlaczego nie przeprowadzić się do domu z radości i światła? Dlaczego nie wypełnić nimi każdej szczeliny? Przecież to ty jesteś tym, który dźwiga sekretny skarb. Ty zawsze byłeś tą osobą. Nie wiedziałeś?”

Fenomen jest cyklem narracyjnym organizowanym przez Fundację Hospicyjną MÓJ DOM. Jest to nasza odpowiedź na społeczną potrzebę rozmowy o człowieku, człowieczeństwie i wartościach ogólnoludzkich, jak również o humanizmie.

Kiedy świat mówi do nas, że „jesteśmy coś warci”, dotyka w nas jednej z najgłębszych potrzeb, ale jeśli stawia warunek „jeśli”, głęboko rani w nas tę potrzebę…”. Pamiętajmy o jednej z fundamentalnych i niezaprzeczalnych prawd o naszym życiu, że: WARTOŚĆ PO PROSTU SIĘ MA.

Główny cel – po co się spotykamy?

Oczami sztuki współczesnej przedstawiamy Człowieka jako przenikającą się bogatą całość: ciała, emocji, psychiki, ducha. Poprzez formy ekspresji artystycznej opowiadamy się za pięknem, dobrem i prawdą. Są to opowieści o ludzkich historiach, tak aby wartości którymi się kierujemy nabierały nowego wyrazu, a prowadzona w ten sposób narracja, stała się formą dialogu z odbiorcą. Sztuka jako forma wartościowania jest dla nas sposobem na ukazanie piękna naszej różnorodności, niezależnie od sytuacji w jakiej znajduje się każdy z nas. Poprzez sztukę budujemy relacje w społeczności, w której jednakowo ważny jest głos zarówno chorych jaki zdrowych – każdy bowiem może kiedyś doświadzczyć choroby. To właśnie sztuka od początku powstania Fundacji Hospicyjnej MÓJ DOM, jest zasadniczym narzędziem naszej pracy terapeutycznej i komunikacyjnej. Szalenie ją cenimy! MIŁOŚĆ I TWÓRCZOŚĆ nieustannie nam towarzyszą, tworząc wyjątkową tożsamość naszej Fundacji. Nasz codzienny drogowskaz to słowa świętego Maksymiliana Kolbego “Tylko Miłość jest Twórcza”.

Kto był współtwórcą Fenomenu roku 2022?
Wspaniali artyści wizualni młodego pokolenia oraz zespół wyjątkowych muzyków!

JACEK HAJNOS OP /grafika/ – z projektem „Różnica”, czyli o tym, co w życiu najważniejsze na przykładzie historii ludzi, którzy w oczach innych stracili prawie wszystko, łącznie z prawem do traktowania ich jak osobę.”Różnica” to projekt, który zachwyca zarówno najwyższą artystyczną jakością obrazów, jak i psychologicznym wymiarem pojawiających się w nim historii. Wobec tego dzieła trudno przejść obojętnie!”

KAMILA KANSY /fotografia/ – twórczość jest dla niej częścią prostej codzienności. Jest miejscem, w które wychodzi oczekiwać w nadziei na spotkanie z Osobowym Pięknem. Fotografuje i pisze, a w zasadzie to tka opowieści, których wątki choć porozrzucane po kadrach i tytułach prac plotą wspólną narrację o dotkliwym i melancholijnym, łagodnym i prostym trwaniu w świecie.
„Kim są odbiorcy moich prac?
Chciałabym, by odbiorcy moich prac byli tymi, którzy wracając z koncertu, siedząc w wieczornym tramwaju patrzą na swoje dłonie i rozmyślają nad tajemniczym faktem, że są one w zasadzie tymi-samymi-dłońmi pianisty. Są zarazem każdorazowo własnymi, ale w zasadzie są dłońmi człowieka, a to już wiele, bo to myśl transcendentna i miłosna.”

PAULINA KRAJEWSKA /ikony/ – prosta, uboga forma jej obrazów wizualnie odbiega od ikon kanonicznych, ale ma w sobie najistotniejszą cechę ikony – przekaz duchowy. To modlitwa maluje prace Krajewskiej, modlitwa i pragnienie poznania tajemnic sacrum. Ten sakralny aspekt przyciąga i zatrzymuje odbiorców nie tylko przy ikonach artystki, ale przede wszystkim przy Boskiej Tajemnicy ukrytej w każdym człowieku.

DARUSZ NOWAK /rzeźba/ – większość życia dotychczasowego spędził w Japonii i Finlandii. Jest aktywny w rożnych dziedzinach sztuk wizualnych: grafice, rysunku, ceramice, instalacjach multimedialnych. Skupia się na tworzeniu instalacji oraz rzeźb multimedialnych w kontekście technologii a relacji międzyludzkiej. Poprzez swoje prace, artysta wypowiada się na temat kondycji relacji współczesnego człowieka w dobie cybernetyzacji. Obecnie pracuje na wydziale Rzeźby w Krakowskim ASP, jako asystent w pracowni Rzeźby IV u prof. dr hab. Józefa Murzyna.

MARLENA WĄSOWSKA /malarstwo/ – buduje swoje prace, posługując się przedstawieniami symboliczno-metaforycznymi bez figuracji, w postaci uproszczonych form o charakterze geometrycznych znaków. Dzięki nim tworzy przestrzeń, w której zwraca się do drugiej osoby w sposób niebezpośredni i niedosłowny, dążąc do zainicjowania w nowym kształcie widzenia i rozważania treści, pojęć i wydarzeń związanych z rozwojem i ocaleniem człowieczeństwa. Inspiracje do przemyśleń i pracy twórczej odkrywa w duchowości chrześcijańskiej oraz w poruszających świadectwach ludzi, ich historiach i doświadczeniach. Wyraża niezwykłość człowieczeństwa w wymiarze transcendentnym. Przygląda się ,,człowiekowi wewnętrznemu i zewnętrznemu”, ,,staremu i nowemu”, rozważa, zadaje pytania.

Będą też prace studenta IV roku warszawskiego ASP – HUBERTA DOLINKIEWICZA. Istotną rolę w twórczości tego młodego artysty spełnia pojęcie znaku i pisma asemicznego, jako nośników treści. W praktyce twórczej odwołuje się do szeroko pojętej tradycji sztuki chrześcijańskiej, surrealizmu i abstrakcjonizmu drugiej połowy XX wieku, choć bliski mu jest także drzeworyt japoński.

Wydarzenie scali swoją muzyczną energią Chór ALLA POLACCA, który charakteryzuje się wyjątkowym brzmieniem. Unikalne sposoby nauczania dyrektor artystycznej Anny Bednarskiej oparte są na jej rozległym wykształceniu w zakresie pracy z głosem, ciałem i oddechem. Dr ANNA BEDNARSKA – dyrygentka, wykładowczyni i nauczycielka śpiewu. Absolwentka Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Ukończyła również studia na Uniwersytecie Muzycznym w Lübeck w klasie śpiewu solowego prof. Ute Niss. Poznała tam metody słynnej szkoły wokalnej Franziski Martienssen-Lohmann, opartej na technice śpiewaka i pedagoga Manuela Garcii. Metody te wykorzystuje w pracy z chórzystami, którzy dzięki nim uczą się poznawać swój głos, odkrywać dźwięk zdrowy, naturalny, a zarazem piękny i poruszający dla słuchaczy. Brzmienie chóru jest regularnie doceniane przez jury konkursów chóralnych, którzy określają je jako “czarujące”, “lśniące” i “czyste”. Chór zdobywa nagrody na polskich i międzynarodowych konkursach.
W ostatnich latach mieli okazję wykonywać tradycyjne utwory w językach takich jak japoński, hebrajski czy suahili. Rok 2022 już przyniósł chórowi wspaniały sukces: I Miejsce w kategorii Folk Music podczas Grieg International Choir Festival w Bergen (2022).

.

3-4 października 2022

Reduta Banku Polskiego, ul. Bielańska 10, Warszawa

ZAPRASZAMY WSTĘP WOLNY

Skąd się wziął pomysł na to cykliczne wydarzenie?

Wszystko zaczęło się w 2018 roku, kiedy do rąk dr n. med. Haliny Bogusz z Katedry Historii i Filozofii co Nauk Medycznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu trafiły prace Dominika Dąbkiewicza, którego wystawę organizowano. Mniej więcej w tym samym czasie odbywała się w Poznaniu konferencja naukowa Fenomen cierpienia, w której dr Halina – nasza fundacyjna przyjaciółka – brała udział.

Ten naukowy namysł filozofów i innych specjalistów nad istotą cierpienia spowodował, że zaczęłam się zastanawiać, jak odnoszą się do cierpienia osoby, które zajmują się zawodowo medycyną lub opieką nad chorymi. Czy myślą lub rozmawiają o nim?

– dr n. med. Halina Bogusz w 2018 r.

Po wielu rozmowach doszliśmy do wniosku, że współczesny świat wyklucza cierpienie, eliminuje je, nie chce go widzieć, ponieważ rozumie cierpienie tylko jako zło. Cierpienie, jeśli jest, to trzeba zrobić wszystko, aby go nie było. To jest zasadniczy cel współczesnej medycyny. Tymczasem medycyna nie zawsze daje sobie z tym radę. Cierpienie jest rzeczywistością złożoną, mogącą przynosić także pozytywne wartości. Trzeba o nim  rozmawiać językiem innym, niż tylko język nauki i medycyny. Warto korzystać ze sposobów wyrażania przez sztukę, obraz i dźwięk, a także narrację ludzi, którzy doświadczają cierpienia.

Cierpienie jest powszechne, i każdy go doświadcza. Czy umiemy o nim mówić i próbujemy zrozumieć?

O cierpieniu można i trzeba mówić na różne sposoby. Zwykła komunikacja często nie wystarcza. Zazwyczaj nie oddaje całości tego tajemniczego zjawiska.

„Cierpienie jest w świecie również po to, żeby wyzwolić w nas miłość, ów hojny i bezinteresowny dar z własnego »ja« na rzecz tych, których dotyka cierpienie. (…) Miłość jest też najpełniejszym źródłem sensu cierpienia, które pozostaje zawsze tajemnicą — tajemnicą szczególnie nieprzeniknioną.”

(Św. Jan Paweł II, List apostolski Salvifici Doloris, 1984 r.)

W dniach 25-28 IX 2019 r. w warszawskiej świątyni dominikanów odbył się nasz pierwszy Fenomen Człowieka. W cyklu narracji podjęliśmy temat Cierpienia. Wydarzenie było zatrzymaniem się i pochyleniem nad trudnymi aspektami ludzkiej egzystencji: nieuleczalnych chorób, opieki paliatywnej, stanów traumatycznych i nieuchronnej śmierci. Uwrażliwienie społeczeństwa na istotę i potencjał tych tematów, wydaje się obecnie ogromną potrzebą człowieka XXI wieku.
.
Ważne jest uświadomienie, że istnieje możliwość zgłębiania wiedzy o bólu, cierpieniu i stracie, tak, aby w jakiejś mierze być przygotowanym na ten nieuchronny aspekt naszego życia. Osoba inwestująca w naukę opieki nad chorym zwiększenia swoje kompetencje niezbędne w momencie przeżywania kryzysów – zwłaszcza tych granicznych – od których przeważnie uciekamy. Jednak czy można od nich uciec?
.
Pragniemy sprecyzować ludziom drogę odpowiedniego podejścia do tematu cierpienia a nawet zobaczenia w nim pewnego potencjału. Jako Fundacja Hospicyjna stajemy w jego obliczu prawie codziennie. Chcemy wskazać społeczeństwu jak kształtować odpowiednią komunikację z chorym i cierpiącym, jak dobrze pomagać, jak zadbać o podwyższenie jakości życia osoby cierpiącej i jej bezpośrednich opiekunów, którymi najczęściej staje się rodzina. Staramy się przybliżyć temat cierpienia widzianego z różnych perspektyw: czasowych, naukowych, psychologicznych, duchowych, poprzez prelekcje, wystawy, przekazy zaczerpnięte z kultury, historii, filozofii i sztuki, a co bardzo cenne w tych narracjach, również przez świadectwa osób doświadczonych.
.
Nasza Konferencja zawierała także zagadnienia medyczne podejmowane przez prelegentów ze środowiska medycznego m.in. opieki paliatywnej, SLA, opieki medycznej w domach pomocy, w hospicjach, w domach seniora, szpitalach położnictwa i gerontologii. Przekaz wzmocniły narzędzia multimedialne: artystyczne, obrazowe, muzyczne, które wypełniły trudne, niewypowiedziane treści tajemnicy cierpienia człowieka. Odbyły się też spotkania z osobami cierpiącymi, warsztaty komunikacyjno-narracyjne oraz  wykłady poświęcone różnym aspektom cierpienia i sensu jego przeżywania.
.
.
W “Fenomenie Człowieka w Cierpieniu” gościli wspaniali Prelegenci:
  • dr n. med. Halina Bogusz (wykładowca, Katedra i Zakład Historii Nauk Medycznych Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu),
  • Agnieszka Chmiel-Baranowska (psycholog i superwizor, współpracowała z prof. Rubena Bildema twórcy metody Creative Acompaniament, od 15 lat psycholog w Warszawskim Hospicjum Dziecięcym),
  • prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch-Gajzlerska (lekarz, spacjalista ginekolog-położnik, specjalista medycyny społecznej. Od 2002 roku profesor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego),
  • Mariusz Dorot (pedagog, gerontolog, gerontopsychomotoryk,  ponad 18 lat towarzyszy osobom starszym niepełnosprawnym),
  • dr Monika Górska (wielokrotnie nagradzany reżyser filmów dokumentalnych, autorka książki “Visual storytelling. Jak opowiadać obrazem”. Wykładowca akademicki),
  • Katarzyna Jabłońska (absolwentka Wydziału Filologii Polskiej Uniwesytetu Warszawskeigo, krytyk filmowy, redaktor kwartalnika “Więź”, współautorka i współredaktorka książek z ks. Janem Kaczkowskim),
  • Jakub Mikołajczak (psychoterapeuta humanistyczno-egzystencjonalny, posiada certyfikat logoterapii akredytowany przez Instytut Viktora Frankla w Wiedniu, twórca projektu „Opus Anima”, założyciel Akademii Logoterapii im. V. Frankla),
  • Piotr Zworski (dziennikarz, ojciec rodziny dotkniętej śmiertelną chorobą dziecka, współautor książki “Męski dekalog, czyli jak powstać z gleby”)